ABD Başkanı Donald Trump’ın kendisinin “Kurtuluş Günü” olarak adlandırdığı günde duyurulan gümrük vergileri, Amerika Birleşik Devletleri genelinde ayakkabı fiyatlarını önemli ölçüde artıracak. Bu da tüketici fiyat endeksinde yüksek enflasyon olarak belirecek. Tüm ithalat kalemlerine uygulanan %10’luk bir temel gümrük vergisi ile Vietnam (%46), Çin (%34) ve Bangladeş (%37) gibi önemli giyim üretim merkezlerini hedefleyen daha yüksek karşılıklı vergilerle tüketiciler için maliyetlerde keskin bir artış kaçınılmaz. ABD, ayakkabı üretiminin %98’inden fazlasını ithal ediyor ve bu ülkelerdeki üretime büyük ölçüde bağımlı olan Nike, Adidas ve Under Armour gibi büyük markaların ek masrafları yansıtması bekleniyor. Ekonomik projeksiyonlardaki gönderilere göre, endüstri analistleri daha önce 50 dolar olarak fiyatlandırılan bir çift ayakkabının artık 62,50 ila 75 dolar arasında bir fiyata sahip olabileceğini tahmin ediyor; bu da %25-50’lik bir artış anlamına geliyor. Footwear Distributors and Retailers of America, politikayı “Amerikan aileleri için felaket” olarak nitelendirerek satışların düşmesi ve daha düşük kaliteli ürünlerin piyasayı vurması konusunda uyardı. Trump bu önlemlerin yerel üretimi artıracağını savunurken, karşı tarf ABD’de acil üretim kapasitesinin eksikliğine dikkat çekerek, daha yüksek fiyatlar ve daha az ayakkabı alımının kısa vadeli gerçeklik olacağını ve ayakkabı tamiri için potansiyel bir umut ışığı olacağını öne sürüyorlar.
Ayarlar ile oynanıyor
ABD’nin bugüne kadar süregelen, gelişmekte olan ülkeleri destekleyen ya da lokalde üretilmeyen ürünlerdeki düşük gümrük politikalarından vazgeçilmesi ayarları bozma anlamına gelebilr. Bunun sonuçlarını görmek için de çok beklemeye gerek kalmayacak. Daha önce yaptıkları gibi geri adım atılmaz ve bu şekilde uygulama olursa bu sadece ABD halkına değil dünya ekonomisine de pahalılık olarak yansıyacaktır.
Spor ayakkabı piyasasına etkileri
Trump’ın tarifeleri, Nike, Puma, Adidas ve diğerleri gibi büyük ayakkabı markalarını sert bir şekilde vuracak çünkü bu markalar, şu anda yüksek vergilerle karşı karşıya olan ülkelerden gelen ithalatlara büyük ölçüde bağımlı. Tüm ithalatlara %10’luk bir temel tarife ve daha yüksek karşılıklı oranlarla (Vietnam’da %46, Çin’de %34 ve Bangladeş’te %37) ayakkabılarının çoğunu bu bölgelerde üreten bu markalar önemli maliyet artışları görecek. Örneğin, ayakkabılarının yaklaşık %50’sini Vietnam’dan tedarik eden Nike, bu hatlar için üretim maliyetlerinde neredeyse %50’lik bir artışla karşı karşıya kalabilir. Benzer şekilde Asya üretimine bağımlı olan Adidas ve Puma’da da benzer artışlar bekliyor.
Kötünün kötüsü olmak
Perakende fiyatları zaten yükseliş eğiliminde. Perakendede 120 dolara satılan bir çift Nike Air Max veya Adidas Ultraboost, sektör tahminlerine, perakendeciler ve analistlerin söylemlerine göre 150-180 dolara fırlayabilir. Şirketler rekabetçi kalmak için bazı maliyetleri üstlenebilirler, ancak kar marjları (genellikle bu markalar için %40-50) daralır ve buna karşı bir denge eylemi gözetebilirler.. Under Armour gibi bazıları üretimi Endonezya veya Meksika gibi yerlere kaydırmayı ima etti, ancak bu yavaş bir dönüş ve tarifeler hala geçerli. Kısa vadede, markalar açısından uyum sağladıkça daha yüksek etiket fiyatları, daha az indirim ve muhtemelen daha zayıf envanterler beklenebilir. Uzun vadede, daha fazla otomasyon veya yerel seçenekler için baskı yapabilirler, ancak bu yıllar sürebilir ve bundan kaçış da olmayabilir.
Türkiye’ye uygulanan oran
Trump’ın “kurtuşuş günü”nde Türkiye en az vergi uygulanan ülekelrden biri oldu. Ülkemize uygulanacak gümrük tarifesi oranı % 10. Sıcak gündemin yoğun olduğu anlık ortamda bunun politik, toplumsal ve ekonomik bedellerini bekleyip göreceğiz, ancak görünen o ki kaybeden hep son tüketici olacak.
